Thế nào là bể có hàm lượng dinh dưỡng thấp?

Xin chào, ý định của tôi chỉ là giữ để bài báo này ở mức chỉ là một cái nhìn tổng quan về các hệ thống và một vài phương pháp tạo ra một hệ thống lọc dinh dưỡng thấp. Nếu có ai đó có mong muốn sửa hoặc bổ sung cho bài báo này, xin hãy vui lòng liên lạc với tôi và tôi sẽ rất vui để thay đổi nó nếu cần thiết.

Thế nào là bể có hàm lượng dinh dưỡng thấp?

Xin chào, ý định của tôi chỉ là giữ để bài báo này ở mức chỉ là một cái nhìn tổng quan về các hệ thống và một vài phương pháp tạo ra một hệ thống lọc dinh dưỡng thấp. Nếu có ai đó có mong muốn sửa hoặc bổ sung cho bài báo này, xin hãy vui lòng liên lạc với tôi và tôi sẽ rất vui để thay đổi nó nếu cần thiết.

Tại sao lại cần có bể hàm lượng dinh dưỡng thấp?

Chỉ đơn giản là vì qua rất nhiều năm thì người chơi cá biển đã tìm kiếm những phương pháp để có thể đạt được chất lượng nước tốt giống như trong tự nhiên. Bạn không cần phải chơi cá biển quá lâu để có thể nhận ra rằng cuối cùng mọi thứ cũng bắt nguồn từ vấn đề của nước. Nếu bạn có thể kết nối bể cá của mình với một nguồn nước biển tự nhiên, hãy vặn vòi và để cho nó chảy liên tục qua bể của mình, rồi thêm vào đó một chút ánh sáng, đảm bảo bạn sẽ có những cây san hô đẹp như mơ.

Cho cá vào chỉ làm mọi thứ lộn xộn thêm!

Điểm mấu chốt để các bể cá đi lệch hướng chính là việc thêm cá, san hô và những con vật nuôi khác. Một cái bể thủy tinh trong suốt với làn nước sạch sáng lung linh thật là dễ chăm sóc, “thêm cá vào chỉ làm mọi thứ lộn xộn thêm”. Đó là cái tít mà một nhà thiết kế đưa thêm một đặc điểm về nước cho văn phòng ở Luân Đôn nơi tôi từng làm việc đã tạo ra cho tôi.

Để mọi thứ hoạt động.

Do đó chúng ta đi đến kết luận một cách nhanh chóng rằng chúng ta không thể lắp vòi nước của Thái Bình Dương trong nhà mình và trừ khi chúng ta giống như anh chàng thiết kế người Luân Đôn kia, chúng ta ắt hẳn muốn có những con cá và san hô. Do đó chúng ta phải tìm cách để khiến cái bể hoạt động và các chàng trai chúng ta nên thử các cách khác nhau để khiến mọi thứ hoạt động. Kể từ lần đầu tiên quan tâm tới sinh vật biển, tôi đã quan sát đủ mọi loại đồ cải tiến, gizmo, thuốc viên và bột mang được bày bán ở siêu thị và mua về để thử dùng và cố gắng làm cho cuộc sống của những người chơi cá cảnh biển dễ chịu hơn nhờ cải thiện được chất lượng nước. Tuy nhiên, một số thì có tác dụng còn một số thì trở thành đồ bỏ đi, một vài trong số đó thúc đẩy thú chơi tiến lên phía trước và đem đến những điều kiện sống tốt hơn cho những con vật trong bể.

“Thêm cá vào chỉ làm cho mọi thứ lộn xộn”

Kể từ khi chiếc máy lọc đầu tiên được cho vào trong bể, chúng tôi đã dựa vào vi khuẩn để giúp loại bỏ chất thải từ cá và giữ vững chất lượng nước cho lũ cá. Trong tự nhiên chu trình ni tơ như người ta vẫn thường gọi là quá trình căn bản để tái xử lý chất thải. Việc nhân giống những loại vi khuẩn thiết yếu này cũng khá đơn giản. Chỉ cần một ít bọt xốp hay vài viên cuội rồi để ở chỗ nước chảy qua là bạn sẽ sớm có một ngôi nhà đẹp cho vi khuẩn sinh sôi, thêm một chút ammoniac và một ít chất thải khác và bạn sẽ có một bầy vi khuẩn hạnh phúc tiêu thụ phần chất thải đó trong bể. Và vì là những vi khuẩn nguyên sinh sinh sôi nảy nở rất nhanh và nhanh chóng hoàn thành nhiệm vụ, tuy nhiên mặt trái của nó là những vi khuẩn này chỉ giới hạn những thứ mà chúng có thể tiêu thụ. Nếu chất thải chỉ là một loại nguyên tố đơn lẻ thì chúng ta hẳn sẽ có đủ vi khuẩn để dùng, thật đáng buồn là tất cả những chất thải khác trong bể cũng tích tụ lại và làm giảm chất lượng nước.

Qua nhiều năm, chúng tôi đã tìm ra rất nhiều công cụ cải tiến và phương pháp để thử và giúp loại bỏ các chất dinh dưỡng khác này. Những thứ mà có lẽ bạn cảm thấy thân thuộc nhất như là máy đánh bọt protein, đá sống hay các chất nhựa dính hút sẽ hấp thụ bớt các chất thải đặc biệt và giữ trong những khe rãnh của chúng. Tất cả những phương pháp đó đã giúp chúng tôi tiếp tục cố gắng và giữ cho chất lượng nước gần với mức của nước biển tự nhiên nhất.

Ở thời điểm, sẽ là sai lầm khi nói rằng những phương pháp trên đã thất bại tệ hại bởi tôi đã chứng kiến một vài bể cá rất thành công khi sử dụng kết hợp những phương pháp trên. Tôi cũng đã chứng kiến một vài bể cá được trang bị rất tốt và chuyên nghiệp của những người chơi cá cảnh thành thạo nhưng lại chẳng có gì ngoài tập hợp mấy hòn đá và san hô nâu xám buồn tẻ. Bất cứ ai có cơ hội nhìn thấy một cây Acropora dù là trong tự nhiên hay trong bể đều có thể được chứng thực những sự kết hợp kỳ diệu về màu sắc đến nỗi trông gần giống như tạo hóa đã sơn lên nó vậy. Chính bởi màu sắc tuyệt đẹp này cùng với việc phải duy trì nó tới khắp các nhánh của san hô đã trở thành động lực giúp những người đầu tiên phát triển hệ thống lọc cho bể hàm lượng dinh dưỡng thấp. Những gã này đã say mê tìm ra một phương pháp để giữ cho san hô có được những màu sắc đến hoa mắt. Điều này thực sự là nói dễ hơn làm và những người nuôi san hô Acropora từ cách đây 5 năm trở về trước đều nhận thấy rằng một cây san hô đẹp được mang về và cho vào bể ngày thứ bảy có thể nhanh chóng mất màu vào ngày cuối ngày chủ nhật.

Những người yêu thích san hô SPS đều từ lâu đã trở thành nhà thí nghiệm ở khía cạnh khó khăn này của thú chơi. Những sự truy tìm đầu tiên của họ để giúp những cây san hô này sống sót đã dẫn đến sự ra đời của rất nhiều phương pháp hàng đầu khác như các máy skimmer mạnh mẽ, các lò phản ứng canxi và các thiết kế cho ra các thiết bị lọc khác tốt hơn, tất cả đều để nhằm mục đích nuôi sống những cây san hô này. Một khi chúng đã sống và phát triển, thì công vệc lớn thứ hai đó là duy trì màu sắc cho chúng.

Người ta đã viết rất nhiều về màu sắc của san hô nhưng thật khó để mà giải thích đầy đủ tại sao mỗi cây san hô lại mang màu sắc riêng của nó và tại sao một số loại lại thay đổi màu sắc nhanh hơn những loại khác. Hầu hết những người chơi SPS thưởu ban đầu đều sở hữu một bể đầy những nhánh san hô màu xanh lá cây và màu nâu. Sự thật là hầu hết những nhánh màu nâu khi được mua về đều là những cây hoặc 3 màu kết hợp và khi cho vào bể thì chúng dù nhanh hay chậm cũng đều biến thành màu nâu cả. Một vài trong số đó sẽ phát triển những nhánh có màu nếu có ánh sáng mạnh nhưng kể cả trong trường hợp đặc biệt nhất thì màu nâu vẫn là màu chủ đạo.

Cuộc chiến để đạt được hàm lượng dinh dưỡng thấp bắt đầu

Trong thời kỳ sơ khai đó, bạn có thể dễ dàng nhận thấy rằng san hô SPS trông sẽ sáng hơn nếu thay nước hợp lý. Điều gợi mở này trở thành quả búa tạ dẫn dắt vấn đề và dẫn đến sự thử nghiệm cảu những cái máy đánh bọt mạnh mẽ và lớn hơn và giữ chất lượng nước tốt hơn cùng với việc tăng cường ánh sáng. Một nhân tố nữa là những bể cá đó có màu sắc san hô SPS đẹp và hiếm khi có một con cá nào. Trở về với anh chàng thiết kế kia, người mà cho rằng cá làm hỏng các đặc tính của nước.

Điều gì đã làm cho san hô biến thành màu nâu?

Đó có thể là sự kết hợp của nhiều thứ, một vài loại sạn hô có màu nâu tự nhiên. Một số khác bị mất màu là vì hàm lượng dinh dưỡng quá cao, bị stress vì di chuyển và sự thích nghi với môi trường mới.

Thuốc nhuộm nâu từ chất dinh dưỡng.

Hầu hết bất cứ một bể cá nào với hàm lượng nitrat, phosphate và chất hữu cơ hòa tan cao đều có thể biến những cây san hô rực rỡ nhất thành màu nâu sau vài ngày và với những thay đổi rõ rệt chỉ sau vài giờ. Điều này chỉ đơn giản vì các đơn bào quang hợp zooanthellae của san hô bị đột ngột tiếp cận với quá nhiều thức ăn. Chúng nhanh chóng nhân đôi và làm nặng tế bào, hình thành các sắc tố sẫm màu của san hô. Với một vài loài san hô thì thậm chí ngay cả hàm lượng nitrat ở mức thấp cỡ 5 ppm thôi cũng đã đủ làm cho chúng chuyển màu nâu hoặc mất đi các sắc tố màu sắc. Trường hợp tương tự cũng xảy ra với phosphate. Với một số loài san hô thì ảnh hưởng này có thể nhanh chóng bị đảo ngược bằng cách làm giảm hàm lượng dinh dưỡng của những nguyên tố khác. Và dường như sẽ không thể đảo ngược tình thế nếu không có những thay đổi lớn.

Chuyển sang màu nâu vì yếu tố chiếu sáng.

Chẳng cần phải nghi ngờ rằng ánh sáng có vai trò quan trọng trong việc quyết định màu sắc của san hô và việc chiếu sáng không hiệu quả thường sẽ làm san hô biến thành màu nâu hoặc thậm chí là chết dần chết mòn. Điều này cũng có cùng nguyên nhân với sự nhuộm nâu của chất dinh dưỡng. Lần này là do thiếu ánh sáng, san hô không lấy đủ năng lượng mà nó cần, các đơn bào zooanthellae nhân đôi và tăng lên đến mức dày đặc. Điều kiện này cho phép san hô tồn tại mặc dù nếu hàm lượng ánh sáng không đủ thì cuối cùng san hô cũng sẽ mất dần các tế bào và chết.

Sự nhập cư của Zooanthellae

Một yếu tố khác nữa mà có thể ảnh hưởng đến vẻ bề ngoài của san hô đó là một cơ chế cho phép chúng có thể lấy thêm các đơn bào zooanthellae mới từ dòng nước. Đây là một cơ chế sinh tồn phức tạp mà chúng ta chưa hiểu hết được nhưng cho rằng nó tác dụng cho phép san hô tồn tại khi môi trường thay đổi. San hô có thể lựa chọn thêm các tế bào tảo thích hợp từ nước; điều này giúp cung cấp nguồn năng lượng trong một môi trường đặc biệt. Đây là kiểu cơ chế với mục đích lựa chọn để thích nghi. Hệ quả của nó thường dẫn đến san hô biến đổi màu sắc và vì thế bạn nhìn thấy ảnh hưởng đó qua thời gian. Trong một cái bể đặc biệt, với một bộ các thông số nước, gần như có thể cấy trồng một loại màu sắc đặc biệt bằng cách chọn lựa các tế bào được ưa chuộng hơn.

Vậy thì các hệ thống dinh dưỡng thấp bắt đầu từ đâu?  Tất cả những thứ có tính lịch sử trên đây đều hấp dẫn với những người muốn tìm hiểu một chút về ngọn nguồn nhưng hầu hết các bạn có lẽ đều muốn quay về một điểm mấu chốt là một bể dinh dưỡng thấp hoạt động như thế nào. Do đó dưới đây tôi đã liệt kê ra 3 phương pháp chính khi tôi quan sát chúng. Có rất nhiều các hệ thống khác trên thị trường nhưng các phương pháp ở đây đưa ra là dựa vào những bể hiện có ở vương quốc Anh.

Giữ mọi thứ thật đơn giản.

Nếu bạn muốn duy trì một bể dinh dưỡng thấp mà không sử dụng một phương pháp nào được đề cập ở đây thì bạn có thể dễ dàng đạt được điều đó bằng các sử dụng phương pháp đơn giản này và đó cũng chính là cái cách mà tôi đã chạy cái hệ thống thử nghiệm nhỏ của mình. Nó giúp giữ tất cả các dạng màu sắc và đạt được mức tăng trưởng của san hô rất tốt. Và đây chính là một hệ thống Berlin đơn giản chứ không phải một khoa học mới nổi: đá sống + ánh sáng rực rỡ + luồng nước tốt + năng sử dụng các công cụ loại bỏ PO4 và tất nhiên là không để có một con cá nào trong bể hoặc chỉ một con duy nhất. Máy đánh bọt cần phải là loại cỡ lớn, tôi đã chạy một cái máy turbo flotor multi 1000 cho một hệ thống 35 gallon. Tôi cũng đã thay 5 gallon nước mỗi tuần. Vì thiếu các chất dinh dưỡng mà san hô thi thoảng được cho ăn và điều này dường như đã có tác dụng. Tôi cũng đã sr dụng các loại thức ăn amino axit Korallin – loại thức ăn mà có lẽ là duy nhất có mặt trên thị trường nước Anh thập niên 90. Yếu tố duy nhất còn lại đó là ánh sáng. Nguồn ánh sáng là một cái đèn Iwasaki 6500k cho ra rất nhiều PAR và sau đó là một cái compact 250 watt và một cái BLV 10k, cả hai đều được thay đổi sau 9 tháng vì ánh sáng ở thời điểm này chỉ còn bằng 30% so với khi đèn còn mới. Cặp ảnh duy nhất mà tôi vẫn còn giữ trong máy tính của mình vẫn đủ tán dương rằng màu sắc của san hô đạt được khá đẹp. Do vậy, bạn có thể thực hiện hệ thống này với một chút may mắn và với quan điểm của chàng thiết kế về cá.

Hệ thống pro-biotic

Một trong những thứ mà tôi đề cập ngay từ đầu là dường như có một xu hướng dễ nhận thấy ở các bể san hô, dù cho được bảo trì và trang bị tốt như thế nào cũng không thể đạt được đến mức mà chúng ta coi là một bể san hô bắt mắt. Khi làm việc như một nhà bán lẻ, tôi đã lặp lại nhiều lần thí nghiệm về một hệ thống đặc biệt chiến đấu với sự sinh tồn của san hô. Không có gì là khoa học cao siêu nhưng có một vài việc phải làm thật tốt để bể san hô có thể nhanh chóng trở thành một môi trường độc canh của vi khuẩn. Điều này có nghĩa theo thuật ngữ của người không có chuyên môn là những điều kiện mà cuối cùng đem lại cho cuộc sống trong bể chỉ một vài hoặc một loài vi khuẩn. Những loài vi khuẩn này có thể không giỏi trong việc lọc hoặc phân hủy các chất thải nhưng có thể chuyên quyền đến mức mà ngốn hoặc tiêu thụ hết những con vi khuẩn khác cho đến khi chúng trở thành loài duy nhất.

Ý tưởng về các hệ thống pro-biotic hiện tại giờ đây thực sự được phân thành những loại sản sinh từ Prodibio và những loại của Fauna Marin. Cả hai loại này đều lợi dụng cùng một số loài vi khuẩn và đưa ra những loại thức ăn được ưa chuộng để giữ cho vi khuẩn tiếp tục phát triển. Ý tưởng thì rất đơn giản, bằng việc cung cấp cho bể một nguồn vi khuẩn tốt thường xuyên, chúng ta sẽ có đủ những vi khuẩn lọc tốt để loại bỏ những rắc rối về chất dinh dưỡng thông thường trong bể một cách dễ dàng và sau đó bắt đầu giảm cả những chất dinh dưỡng ít phổ biến hơn. Do đó, tất cả những gì bạn cần làm theo lý thuyết là duy trì bể ở mức NSW với tất cả các thông số và làm quen với việc bổ sung vi khuẩn pro-biotic. Có rất nhiều cái bể hoạt động rất tốt đã thực hiện theo cách này và nó cho phép bạn tham gia vào với chỉ một ràng buộc nhỏ.

[Quay lại]

CÁC TIN ĐÃ ĐĂNG

» Sách hướng dẫn làm bể cá cảnh biển
» Thích nghi vật nuôi vào bể san hô
» Nước mặn trong bể san hô